Miasto Kostrzyn nad Odrą przystąpiło do Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Czerniaka w edycji 2021/2022, którego organizatorem od czterech lat pozostaje niezmiennie Studenckie Koło Naukowe ONKOMA przy Klinice Gastroenterologii Onkologicznej w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie – Państwowym Instytucie Badawczym.
Podstawą do realizacji programu są liczne zachorowania na nowotwory złośliwe stanowiące istotny problem dla zdrowia publicznego. Rokrocznie w Polsce notuje się ponad 160 tysięcy nowych rozpoznań choroby nowotworowej. Większości z nich moglibyśmy uniknąć, zmieniając nasz styl życia, gdyż odpowiada on za niemalże 80% wszystkich zachorowań. Wśród wszystkich nowotworów czerniak (nowotwór złośliwy wywodzący się z melanocytów) nieustająco stanowi jedno z wyzwań polskiej onkologii. Według Krajowego Rejestru Nowotworów tylko w ubiegłym roku zanotowano aż 4356 przypadków nowych zachorowań, co w porównaniu z rokiem 1980 stanowi wzrost o 712%!
Nie można również pominąć faktu, iż codziennie zupełnie niepotrzebnie z powodu czerniaka życie traci 4 mieszkańców Polski. Zasadniczą przyczyną niniejszego stanu jest rozpoznawanie nowotworu w zaawansowanym stadium, co wynika nadal ze zbyt niskiej świadomości społecznej na temat czerniaka – czym jest, jakie są czynniki ryzyka zachorowania oraz jakie są metody skutecznej profilaktyki.
Z kolei podstawa prawna realizowanego programu wynika z obszaru drugiego Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO) przyjętej Uchwałą nr 10 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 roku tj. inwestycje w edukację, prewencję pierwotną i styl życia – ograniczanie zachorowalności na nowotwory przez redukcję ryzyka w zakresie profilaktyki pierwotnej nowotworów. Ponadto Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dn. 3 czerwca 2020 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół dookreślono, iż na zajęciach z wychowawcą uczniowie winni realizować treści dotyczące istotnych problemów społecznych, w tym kwestie zdrowotne. Co więcej w wymaganiach szczegółowych z przedmiotu biologii zarówno dla szkół podstawowych, jak i ponadpodstawowych zawarto, iż uczeń powinien znać budowę skóry oraz wykazywać związek pomiędzy nadmierną ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe, a zachorowalnością na nowotwory skóry.
Grupę docelową programu stanowią uczniowie szkół podstawowych (klasy siódme i ósme). Po skończonych zajęciach uczniowie będą znać złote zasady profilaktyki czerniaka, zdobędą umiejętność przeprowadzenia samobadania skóry, czy też różnicowania zmian podejrzanych o charakter nowotworowy ze zwykłymi znamionami na podstawie zasady ABCDE („czerniakowe abecadło”). Warto również podkreślić, iż dzięki zdobytej wiedzy nastolatkowie mogą stać się ambasadorami akcji w swoich lokalnych środowiskach, zachęcając rodzinę i znajomych do podjęcia tych niezwykle prostych, acz skutecznych działań profilaktycznych.
